Vjersha të veçanta-3

Brahim Ibish AVDYLI:

Vjersha të veçanta…

(Hyrje e përgjithshme-përsëritje III)

Bëj pyetje:

-Pse i quaj „vjersha të veçanta“ këto vargje, e jo poezi lirike?

Sepse:

-Jo vetëm se nuk janë në këtë nivel, por më shumë u ngjajnë vjershave të dalura me dufin e ironisë e satirës.

-Do t`i përpunoj edhe më tutje, nëse ka nevojë…

Pyetja e dytë:

-Pse i “botoj” në faqen time (Web Seite)?

Sepse:

-Janë mësuar t`i shfrytëzojnë ata që i fillojnë vargimet e veta prej tyre, prej të tjerëve, e jo prej vetvetes. I nxjerri në këtë faqe, sepse e mbajnë emrin e mbiemrin tim; adresën; kohën, etj.

E vetmja, është dhe kjo gjë:

-Po t`i kishin treguar se prej kujt janë influencuar dhe prej cilës thënie të lexuar i kanë “pjellur” vargjet e tyre, nuk kishte probleme aq të mëdha.

-Nuk ka absolutisht ose fare pak kritikë komparative (krahasuese) mbi ndikimin e vargjeve apo të personave, ose të mjediseve /periudhave të një kombi, e le të mos flasim më tepër, të cilët dinë të bëjnë vërejtjet e tilla e krahasuese.

Shkurt:

-Meqë këto tri vjersha i trajtojnë tri çështje të tjera dhe të rëndësishme, po i botoj në këtë Web. Le të jenë aty...

DERISA TË VDES

-Përgjigje disa “pehlivanëve të shkrimit”,

pa figura të shumta artistike...

1.

Do të kisha thënë

vargje të ngjeshura

që mund të këndohen-

të isha Homeri

e të kisha syrin magjik

apo At Gjergj Fishta

mes për mes Lahutës së Malësisë,

të gjitha këto fjalë

me krypën në sy

tërë jetën do t`u përcjellin,

e do të kërkoje falje

nga Krijuesi i Gjithësisë

në vazhdimësi,

sepse

prore do të digjeshin

gjarpërinjtë e meduzës

në kokën e Kryedemonit!

2.

Ke harruar

se prej mbinatyrës

rekomandimet e hyjniut

laps e letër

i mora me vete,

e le të shpifin

çka të duan spiujtë

dhe lakejtë

si gjithnjë,

baltën e tyre

të na e kthejnë mbi ne,

të shprallisin pa pushim

për të na e rrotulluar vetëdijen,

veçanërisht

të atyre që kanë bërë

njerëzit për vete

netëve të vona

me dam-dumet e shumta

deri te pusi

i Deli Dreçit!

3.

Së pari, po e them

se e mira bëhet e ligë

dhe e liga kryevepër

“a la maison”,

ec e merre vesh

të vërtetën lakuriqe,

prej Qiellit reshë

pezm i rëndë-

Laokoonti përleshet

prore me gjarpërinj

sikur të mos e kishim

shkrimin e dhuntisë!...

4.

A e dinë njerëzia

historinë e kryedjallit,

vrasjet, hajnitë e kurvillaqet

apo sigurisht të jenë

trashëgimtarë të tyre,

harrojnë dyqind napolanat

e plaçkitur prej bankës

për “rritjen” e jetimit-

mbledhur nga kushërinjtë

prej Logjës së Pejës,

e gjysmën e tokës

të na e grabitin,

pastaj vëllain e babës

Qazimin, dy vjeçar,

të rrëshqasë e lënë

në gropë të gëlqeres

për pak ujë,

pra, nuk kishte tjetër

dhembje mbi dhembje

pos kësaj tragjedie,

e nëse në gojë do t`ia zëje

të zinte për së gjalli

mjerimi!…

5.

Babai nuk kishte

krihë të fluturojë

deri në Shkup

e të luftojë me serbo-malaziasit

krahas anadollakëve

si të parët tanë,

ishte zog pa krah e fëmijë

kur në kurthë të kurdisur

nuk e vranë Mulajt-

gjaku e pret gjaksorin në pritë te ara,

e kulla e stërgjyshit

tri herë u rrënua

edhe nga topat e Xhavit Pashës!...

6.

Kur ta vëni

lapsin në dorë

duhet që ta njohësh

prejardhjen tuaj,

e bardha nuk bëhet e zezë

dhe e zeza

nuk duket e kuqe,

valavite sa të duash

at flamur

njëzetë e sa vite pas çlrimit,

cung i cungut

të kalbur je

i krymbur maje mali!...

7.

Kulla e jonë

katër kat kullë i kishte

shkallë e qoshe mermeri,

e po të të pyes

sa kate i ka pasur

“kulla” e juaj,

sepse

nuk ka pasur shumë kulla

të pritës me plumba-

pula e juaj shkonte

rreth e rreth gardhit

e xhamadani i luftës

u vesh në trupin tonë

prandaj na quanin

Dera e Kapuç Hekrit

brigjet e larta!...

8.

Avdyl Ali Veseli

i Vesel Ali Vulës

thoshte shumëçka për Gjakovën

Vula, Mula e Jakovi

ia kanë shtruar themelet

e Gjakova fliste kuq si gjaku

apo me Bajram Currin

i mbante gjallë

bjeshkët liridashëse,

e vendin e plakut

e mbajti në Odë burrash

Rexhep Veseli i parë

e nuk e ka lëshuar

kurrë para vdekjes

sepse

ashtu e dëshmonte

vetë L i r i a !...

9.

Luftë pas lufte

na vinin gjithnjë vdekjet

sepse ju e dëshironit

që të faroheshim

një ditë,

e pipat tanë dilnin

nga toka e djegur

kur nuk e pandehnit,

fshehurazi na thoshit

me pezmin e idhët

“koloshët e Morinës”...

10.

Komitë ndër male

ka qenë Sejd Avdyl Alia

pa gjak e pa hise

e vodhi tradhëtia

në konak të dajëve,

në Qafë të Shtrazës

kukat qyqja-

varrin ia dijnë

ata që ia kanë fshehur,

kur vriste ai, vriste në këmbë

pasi në këmbë mbi shalë ngritej

e kali vetëtinte fluturim

prandaj

malet tona

e qanin për Zog

derisa vendet e tyre i ndërruan

partizanë e nacionalistë-

i ligu e gjuan kërbaçin

dhe të vretë me letra

historinë

e kthen në krahun tjetër

ec e dije pastaj

cila është e vërteta!...

11.

Ti ngadalë o qunak

mos u ngut të rrëfesh

për serbët që mund të thuash

se i paske vrarë

poqese i ke parë ndonjëherë

derisa luaje cicmic

dikund në Shqipëri

i fshehur thellë

nga frika,

dy vëllezërit tuaj

kanë qenë nëpër zjarr

lufta për plagët i nderon,

por shpërthimet e zjarrit

e as ngjyren e luftës

ti nuk e di,

veçse “komunist” i Serbisë

më parë ke qenë

e planifikuar i ke

çka do të thuash

me plus e minus

gjatë rrëfimeve tuaja!...

12.

Zogu i Malit vriste përpara

ata që dinin se si i nxihej prita,

Sejda ishte hero

por kush shkruan për te,

e në Arëza

pushon Ali Avdyli

nga Maja e Planikut

i vrarë në luftë,

e marrin një tjetër

dhe ia “shesin” për së vdekuri

se gjurmët ia mbullon

tradhëtia,

asgjë nuk kishte

as rob e as fëmijë

si Sejda,

vetëm jetën për Atdheun!...

13.

Tradhëtia është pjellë e gabimeve

e tradhëtia vjen

pasi je mësuar

me gënjeshtrat e hajdutlëqet,

u mësove

që të mbushësh Pllanikun

me mine e bomba

pas luftës,

e dije se unë

i bie mes për mes ferrit

sa herë të më imponohet përleshja

me të padrejtën-

aureolat e rrejshme t`ua çjerrë!

14.

Të pamendët thonë

“vëllau është si shkau”

dinë të mbllaqisin shqiptarçiqën

e nuk janë aspak shqiptarë,

e vërteta del

kur t`a thotë Hyjniu i Madh

llumi i lindur si njeri

ka gjasa të bëhet “luftëtar”,

askund të mos më zë

nëpër gojë

se kam ekzistuar

edhe pas luftës do të më kishin “luftuar”,

ndoshta kështu

ua ka diktuar Beligradi

gjithmonë kam qenë

në luftë me serbë!

15.

Diktimi është

diktimi i të pavërtetave

kur i gjënë vetë

njerëzit e pavetëdijshëm,

janë të zhytur thellë

nëpër hipnoza-

hipnozat e Serbisë

renditen pa vetëdijen tonë

deri në kolektivitet

e një dhembje,

vetëm zjarri i luftës

urat ua rrëzon!

16.

Çudia është çudi

ende është koha e tyre

dhe e maskarrenjëve-

çuditërisht

na ditkan që të shkarravisin

disa tipa të “historisë”

sikur të mballqisin

laknurin e fëmijërisë,

historia e vërtetë habitet

kush ia ka përmbushur fletët

me këlbazë,

e vërteta detyrohet

t`ia çjerrë asaj

maskën e fytyrës!

17.

Le ta dijë bota

se babai i të ndyerit

ishte spiun i milicisë,

kur isha shtatë vjeç

më rrahu pa faj

me grushta e shqelma dhe qadër mbi sy-

si mund të vjellte aq shumë vner

mbi të miturin e shkëlqyeshëm të fqiut,

a mos mendonte se po e rrahte

djalin “e armikut”,

derisa sa Dielli, i habitur tej mase

ndalej e nuk bënte dritë,

dijen

e syrin e përgjakur

tërë jetës mi la

që të më përcjellin,

e vëllezërit e tij

të përlotur

mbi trupin tim

me gjithë fëmijë

i nxorri rrugëve-

sikur të mos kishin lindur

në atë tokë

e të mos e kishin

të njëjten nënë,

prandaj

nuk mund të pajtoheshin

ata

me ligësitë e vëllait!...

18.

Gjyma dajëve u ngjajnë

e gjysma e tjetër

u ngjajnë paudhësive

ti ke qenë

nip i gjyshit tënd

sepse nuk i doli gruaja

pa e plaçkitur

mbesën e gruas

si fëmijë,

sikur nuk e dinit

cila familje

ishte për kritikë-

nëse do

të palarat e fëmijve

afër vetes mbaji,

sepse duhma tyre

të batërdisë!

19.

Flokëkuqet i ngjallin

sherret e mëdha të pritave

ndoshta stërgjyshi

paudhësitë e gënjeshtrave

ua la porosi

siç i la

qindra historitë e hajnisë,

edhe te nipi i juaj

në Molliq,

Tarta Bisht Lecin

në “Përrallat e Gjyshes”

e përshkruan

Mark Krasniqi

e gjyshi i juaj

ia kaloj babës së vet

si hajn e kurvar-

poshtërsia

fëlliqësinë ia la kurorë!...

20.

Pisi nuk ka nder

pis pas pisave ka udhëtuar

deri në parti,

sherr kanë mbjellur gjithmonë

këta tipa,

sherrin më të madh

na e mbolli

Sylejman Agë Botusha,

tri fise për vadë u vramë

në Valbonë

e Valbona i përkundi nëpër valë

nëntëdhjetë e nëntë

vorre të dhembjeve,

tani,

nipat e tij

po ma dënojnë djalin e madh

pikërisht në Zvicër-

derisa të shitet Kosova!...

21.

Beligradi ka qenë dje i madh

edhe sot poaq i madh me gënjeshtarë,

e vjetra rigjallet nëpër bisht të gjilpëres

e padrejta shkon lak e gjak

e mbinë kudo

Nyja e Gordiut

duhet këputur me shpatë,

paudhësia po rritej

derisa më dërgoj Hyjniu

gojën t`ia qaja me duar

luanit të madh minenian

apo të kryeja

dymbëdhjetë punët e pakryera të Herkulit

ose të luftoja pas Hydres

me nëntë kokë-

historia e Morinës nuk përfundon pa mua!

22.

Dihet

e vërteta ka një histori të ndjekjeve

Serbia në çdo kohë

vdes e po ringjallët

të gënjëjë sa të dojë nëpër gënjeshtra

e vërteta ka një emër-

për shëmbull, Ibish Sadria,

kur në çdo miting ua përpalste fjalët

çka nuk e prisnin kurrë

politikajt me viç,

as anëtar i LKJ dhe as i LSPP

kurrë për këtë tokë

nuk ka qenë,

e meritonte apo nuk e meritonte burgun

e mbyllnin pas grilave

po të mos kishte qenë një çërtifikatë

pikërisht e Doktor Sokolit

e të parit Riza Graiçevci

që t`i ndihmonte,

apo bashkëfashatarët tanë

nëpër deklarat e dhembjes!…

23.

Juve, nuk u interesojnë këto fakte

anash mbane republikën

e mbillni bomba

edhe pse ka kalluar

koha e luftës,

mos harroni

historinë e fakteve kombëtare

e kam shkruar

nëpër syrin e dhembjeve të mia,

nuk ma duron sedra

të gënjej për të holla,

gjyqin e madh do ta keni

kur të dal mbatanë-

atëherë

nuk keni kohë t`i mbulloni

gënjeshtrat e paskrupullta!...

24.

E kujtoj përherë

Don Kishotin e Sanço Pançën,

fjalët e kota

prej gurmazit i nxjerrin

në kohë të pa kohë,

“i riu”i hypë Rrosinatit

dhe shpatat i vrigëllon

para mullijve të erës,

harron krejtësisht

“luftimet” shkatërrruese

të mbledhura

me shportën e grisur,

e mendon

se jeta nuk ka lëvizur

me qindra poteza

në një kozmogalaktikë

të botës së çjerrur!

25.

Pra, mundohu të mbahesh

edhe ndonjë ditë-

hajni është Hajdut dhe jo KOMIT,

nuk do të kishte

Lëvizja Kombëtare Shqiptare

luftëtarë me hajdutë,

vidhni sa të mundeni edhe ju

në arkën e shtetit

si e tërë Kryesia-

miliona të vuajtjeve

ne, kemi për t`i nxjerrur

prej shportës suaj!...

26.

Në vend të fërkemave

të vuajtjeve të huaja

bëni prova që t`i vendosni

këmbët e shtrembta të së pavërtetës,

e do të vie dita

që të përplaseni

rrebtë me të Drejtën-

kështu e kam dhënë betimin e vetëm

para Zotit të Madh,

lapsin e letrën

i kam sjellur me vete

prej jetës së përjetshme

e nuk po flas më tepër,

poetika revoltohet

nga retorika e politokracisë

u lënë vend teshave të prera për ju

-ishit jugosllavistë

e u bëtë demokratë

e nuk nuk do të thotë

asgjë për ju

nëse rrotullohet korpa,

qeshni prapë

qeshni mëkatarë,

sepse

kështu do të rishkruhet

edhe njëherë

tërësisht e VËRTETA!...

(Mbaruar,

me 27.10.2019)

(e vendosur në këtë faqe,

me 29.10.2019)