KËNGA IME[1])

 

Kënga ime- jeta ime e shastisur

t`u përgjakën gishtërinjtë e të ranë dhjetë lëkura

së renduri pas diellit me një strajcë ëndërrash

me një strajcë dhembjesh, dëshirash që pëlcasin

pa britmë e pa vaje, por që s`pushojnë së renduri

pas pulëbardhave në fluturim horizonteve të ngrysura...

Zgjaten shtigjet tua, zgjaten e kurr nuk sosen

gjithnjë e më pak jam unë- çdo gjë ta kam falur

bonjakja ime- këngë, bimë e etshme gjaku;

s`di ç`të bëj me dhembjen që të çel në çdo rremb

s`di ç`të bëj me pikëllimin tënd pipave të tharë

s`di ç`të bëj me lulet e vyshkura- jeta ime e vrarë

kur dridhen sahatkullat ndër shtërgata motesh,

pa plang e pa shtëpi jemi, ne, endacakë të përjetshëm

ikim nga harrimi, mashtrimet, dhuna, nga vdekja...

por askund fundi i kësaj odiseade, askund Itaka

me buzëqeshje të na shkrijë akujt ankthit e të mallit-

duart t`i ngrohim pranë vatrës- kurrë të braktisur,

të na përtërihet durimi, ty- zëri i shterur

nga fundi i ferrit duke klithur, lëndinës së shtrigave...

T`i mbledhim, moj, cuklat e dashurisë e kujtesën e grisur

edhe me gjysmë mushkërie mund të ecim kah e nesërmja

tash e dimë përmendësh pse u nemën bjeshkët

dhe mësuam të zbresim në det, të ngjitemi kah dielli

udhën e shkronjave e mësuam, shtigjet e fjalës

fanarët e shpirtit t`i ndezim tej- përtej oqeanit

qiell e dhé je për mua- prush e hi jam për ty

djep i ëndërrave të mia- rrita ime je ti,

ndaj të pëshpëris çdo natë dhe të shtrëngoj si fëmijë

jeta ime e shastisur, vdekja ime- poezi!...

 

 

PËRPËLITJE

 

Ç`dhembje më e thellë

oj Nënë,

se dhembja e asaj që s`mund

                                   ta them?!...

 

 

UNË DHE SIZIFI

 

Unë dhe Sizifi

nga të dy skajet e kohës

shekujt i masim

e pesha e dhembjes

si dënim i përjetshëm

na rëndon.

 

Më duket se ai

ka më shumë fat

meqë zbret në fund

të përsëritë lojën-

sa herë i rrokulliset guri

 

derisa unë-

këngëtar`i shkretë,

marr e jap një jetë të tërë

dhe s`lëviz nga vendi

gurin e dhembjes!...

 

 

LUGETËRIT

E FJALËS

 

Sa herë flas

më thonë të hesht

 

sa herë hesht

nën dhunën e tyre

më yshtin të flas

 

vetëm po të lëviz

nofullat nga dëshprimi

ngërdhuzen tmerrshëm

 

matem t`i pështyj

më gërvishtin në fytyrë

dhe fshihen

 

përpiqem t`i harroj

kur dalin papritmas

plot egërsi...

 

O të mallkuar,

a do të kishte kuptim

ferri pa ju!

 

 

ORAKUJT

E RREJSHËM

 

Ei,

edhe poetët ditkan të bëjnë lajka,

të përhapin mashtrime,

të mbështesin Çezarin

e të lavdërojnë tiranët-

në emër të luftës për Liri!

 

Edhe poetët ditkan të jenë

si të gjithë të tjerët,

të yshten me të holla,

me shpërblime ndërkombëtare,

e të bëhen zëdhënës

të një të çmenduri tiran

maje Froni,

 

t`i mbulojnë tragjeditë

me perdet magjike të fjalës,

t`i kurdisin dramat e dhimbshme

të shekujve-

kur blihen!!...

 

O burrani,

mos u besoni kurrë

orakujve të rrejshëm-

krijuesve oborrtarë!

 

 

SYTË E ARGUSIT

 

Sytë e tu, Argus

i ka fryrë dhembja-

freskinë ua kanë tharë

marrëzitë e kohës.

 

S’ishte e lehtë të shije botën

duke ndërruar ngjyrë

dhjetë herë në ditë

si kameleoni,

 

s’ishte lehtë të shihje

demonë të nderuar si hyjni

dhe hyjnitë që grisnin munshkëritë

për të dëshmuar

shejtërinë,

 

s’ishte e lehtë

të përpije gjithë këtë pleh

që shitet për ar

midis bebëzave

 

e të masje

dioptrinë e hirësisë

çthjurjen e shekullit

pa guxuar të nxjerrësh

të vërtetën-

 

Argus,

sytë e tu i vrau shëmtia

në një kohë të pa kohë!*)

 

*) Kjo poezi e ka fituar shpërblimin e dytë të Konkursit letrar të „Zërit të Kosovës“ për poezinë më të mirë të botuar më 28. Nëntor 1997.

 

 

TRAJEKTORJA E FATIT

 

U linda në malësi

e u treta në mërgim

 

duke djegur veten

me vargje nëpër buzë

e kokën e lënë

peng për të nesërmen.

 

Për besë,

kudo shpërndava

dhembjen time të zjarrtë

e mbolla ëndërrat-

thirrjet për Lirinë!

 

Sa keq,

vështirë po na lëshon

kllapimi e vdekjes-

 

ndaj na ndjekin

këmba pas këmbë të Ligat!

 

 

SOFRA JONË

 

Sa bukur jemi mbledhur

rreth zjarrit të fjalës

në këtë natë,

 

zhishkë pas zhishke

këngë pas kënge

lidhni të gjitha hallkat e dashurisë

 

se plafin e errësirës

si dora perden

Rrezja

ka për të mbledhur-

 

sapo të fekset në zemra

Agu i Përjetshëm!

 

Prishtinë, 1986.

 

 

MBIJETESA E VARGJEVE

 

Më të bukurat

humbën nëpër ndjekje-

bukurinë ua vodhën lubitë!

 

Më të zjarrtat

s’munda t’i mbaj-

zjarri i tyre përvëllonte kohërat!

 

Më të shtrenjat

si t’i nxjerr nuk pata-

bota qe mbushur plot kusarë!

 

Megjithate,

me ngjyrën e shpirtit

nëpër fletë gjurmët i lashë-

 

që të mos na shuhet Emri!...

 

 

GJURMËT E FJALËS

 

1. (Kontrolli)

 

Duke dëgjuar çka flas

duke dëgjuar çka flasin-

 

përditë shikohem në pasqyrë.

 

1. (Pasqyra)

 

Po të mos ishe ti-poezi,

çdo gjë do të shkëlqente

 

nga paturpësia!

 

1. (Kontrolli)

 

Përpëlitem,

copëtohem për njeriun

 

e njeri dorën s’ma zgjat!

 

1. (Ngushëllimi)

 

I vetmi ngushëllim

për zgalemin është

 

karvani që i shkon pas!

 

 

NË ORËN 22 TË NATËS

 

Në orën 22 të natës

bishat e shetisin njeriun nëpër rrugë,

e nxjerrin nga banesa

për të shkundur dhjamin e foteleve

dhe morrat e një qytetërimi të zvetnuar.

 

Në orën 22 të natës

vetëm unë i bie prapa qytetit

me laps në dorë-

asnjeri nuk ma kthen përshëndetjen

pos qenëve që ngërdhuzën

drejt meje!...

 

Në orën 22 të natës

koha e zbulon fytyrën e fshehur të ditës,

unë i vetmi lëviz midis qenve

dhe mas njerëzoren e lidhur për litar.

 

Ec pak më shpejtë biro, se ra mesnata

dhe s’mbetet kohë për ëndërrën tënde

-më flasin shkurt

shtyllat e dritës,

 

derisa mendohem

si mund të gdhijë

shekulli i ri?!...

 

 

SHQETËSIMET E NJË QYTETARI

TË RENDIT TË TRETË

 

Hyj në tramvajë dhe dua të ulem

kur padashas ia shkel bishtin një qeni.

 

Futem në zyren e banesave

të zgjedh (ndoshta) hallet e mëdha të banimit,

dhe shkel padashas bishtin e një qeni.

 

Futem në një varr modern, 3 me 2 metra,

përpiqem të marr frymë dy herë lirisht

fillikat me vetveten,

por, padashas ia shkel bishtin një qeni.

 

Dal me të dridhurat e një shpirti të trembur

dhe vrullshëm futem në restorantin e lagjes

sa për të qetësuar mendjen nga të lehurat-

kur prap një qeni bishtin ia shkel...

 

Oh, botë e qenosur,

si të shpëtoj nga të lehurat e tua?!

 

Zürich, gusht 1991.

 

 

PËRTEJ AKERONTIT

 

E tërë jeta ime dënimit i ngjanë-

pranë syve kalon gëzimi dhe s`e mbërrij,

pranë gojës kalon jeta dhe s`e shijoj,

përpara shëtit e vërteta dhe s`më njeh,

anash gjallëron bota dhe s`më sheh,

prapa kurrizit bie fati, dhe s`më merr...

 

E tërë jeta ime një tmerri i ngjanë,

edhe pse kështu nuk vendosën hyjnitë

se vetë më dhanë ata brumin e zemrës,

demonët më vodhën një ditë pabesisht

e më shpien të lidhur përtej Akerontit...

 

Më lanë përherë në një vorbull deti-

as i mbytur isha, as i shpëtuar;

më lanë të vetmuar në një maje mali-

plot thirrje kisha, por i padëgjuar;

më mbyllën thellë në një shpellë guri-

pranë e kam zjarrin e dridhem vazhdimisht

 

i syrgjynuar së gjalli, ja kështu, në ferr-

shpirtin plot dritë e përrreth vetëm terr!

 

 

ASGJË NUK ËSHTË

JASHTË RREGULLAVE

 

Gjithçka që më ngjet, më ngjet se nuk njoh djallëzi

derisa djallëzia ka përlarë të dukshmen e të padukshmen;

 

gjithçka që më ngjet, më ngjet kur veproj ndershëm

sepse pandershmëria ka pushtuar hapësiarat e ditës

nëpër të cilat sot nuk kalohet me trëndafil në dorë;

 

gjithçka që më ngjet, më ngjet duke mbrojtur të vërtetën

pasi e pavërteta është bërë një dinosaur mishëngrënës

dhe rrezikon njeriun- të jesh a të mos jesh është çështja;

 

gjithçka që më ngjet, më ngjet me paramendim

dhe është pjesë e një strukture të zhytur në ligës...

 

pra, asgjë nuk është jashtë rregullave të lojës, or bir,

as edhe përmbytja që duhet të vie një ditë, patjetër!

 

 

QYTETI I VJETËRUAR

 

Kryq e tërthor i rashë qytetit

me ethet e halleve të mia-

kryq e tërthor të gjitha mendimeve

për të mos dalur mendsh.

 

Nga të gjitha rrugët

shtëpitë e plakura hijerëndë vështrojnë,

çatitë e zgjatura sa s’më pështyjnë-

 

ndër blloqe ka shterruar

damari i fundit i mirëkuptimit,

e asnjë pikë uji s’pikon

nga zemra e gurëve...

 

Kot e bjerrkemi rininë këtu

për tre franga në ditë,

dy sharje dhe biletën për të ikur

prapa diellit!...

 

Altstätten, dhjetor 1992.

 

 

DRITARJA E NJË REFUGJATI

 

Parmaku prej dërrase

është nxirë nga fjalët e pa thëna-

rrezet i ka ndryshkur shkrumi i zemrës,

 

qëkrur midis tyre koha është ngrysur

sytë e xhamit më dritën s’e panë!

 

Me pështymën e nxirë në skaj të dritares

merimangat i kanë tjerrur ditët-

 

kornizat i brejnë krimbat pa pushim

deri sa ëndërrat zverdhen

mbi një gozhdë të ndyshkur në mur...

 

Kur ndonjëherë

thekshëm fërshëllejnë fërfëllazat

trarët e shtëpisë zënë të kërcasin

 

sikur thonë: „lene të qetë njeriun“-

me gjuhën e urtë të plakut.

 

Por, nëpër të çarat e dërrasave

vetëm thashëthemet rrjedhin

bashkë me përshpëritjet e përbuzjes së fqinjëve,

 

ato më të rrezikshmet

presin të hapet parmaku

që si koktejl shpërthyes të hidhen brenda!...

 

Wittenbach, mars 1993.

 

 

MONODRAMË VETMIE

 

Shikoj pandarë sipërfaqen e shtrirë

deri atje- të malet e maleve-

 

nën mjegullën e hirtë të një dite vjeshtake

një botë e tërë zhgënjimesh trandet.

 

Nga bregu tjetër lodhshëm nisen zogjtë

mbi llamburitjet e vazhdueshme të liqenit,

sikur bartin me vete frymën time-

 

bregu i shpesës fare nuk shihet,

është vjeshtë, është fund, është dhembje...

 

Oh, ç’vekje e rëndë shtrihet mbi sipërfaqe

e tërë mosha në ngjyra vjeshte derdhet,

 

vetëm nëpër shigjetat e frymës sime

dhe ajri sikur pëlcet ashtu në heshtje

velin e trishtimit duke ua hedhur valëve!

 

Rorchach, tetor 1993.

 

 

PAMJA NËPËR TË CILËN KALOJ

 

Deri sa u kaloj pranë

blloqeve të betonit-

peshën e tyre ma hedhin kalistrok

vetëm sa për t’më vënë në lojë.

 

Vitrinat e dyqaneve

më pështyjnë e më shajnë

për këpucët e shqyera

dhe rrobat që përditë i vesh.

 

Kalldrëmi lëviz

e përpiqet t’më rrëzojë

për të mos i ecur mbi kurriz

me gjithë shqetësimet e kësaj dite..

 

I huaj dhe i humbur

midis pëshpëritjes së rrugëve

që s’më përshëndetisin fare

dhe kokën e kthejnë mënjanë

për t‘mos më parë-

 

ja, kjo është pamja e përditshme

nëpër të cilën kaloj!

 

 

MONOLOGU I HEKTORIT

PARA SE TË VDISTE

 

1.

 

Kur e prunë

Kalin e drunjtë

 

mos i hapni dyert

i shqetësuar thashë

se në te fshihet

shkatërrimi ynë.

 

Të verbërit u ngritën

ik nga Troja, më thanë.

 

Mos u bë shkaktar

që sërish të derdhet

gjak mbi bedena,

 

derisa e shenjta paqe

në derë po troket!

 

2.

 

Dola vetëm

për të vrarë Akilin

 

midis atyre bishave

që ulurinin tmerrshën

pranë themeleve

të lirisë

 

dhe e pashë

në minutat e fundit

si po i digjte mashtrimi

kullat e Trojës!

 

3.

 

O Zot,

as plagët e mia

as zvarritja nëpër gurë

s’më kanë turpëruar

më shumë

 

se mallkimi

që nëpër duart tona

po futej n’kështjellë!

 

 

IKJA E KRISHTIT

 

U ngrit përsëri

lakuriq nga varri

ku të llangosur e shtrinë

pas kryqëzimit.

 

Nuk e panë

të ikte nëpër natë

nga „toka e shejtë“

për në Kashmir!

 

S’mund të qëndronte

mes atyre që kryqin

gozhdat e dhunën

për të shenjta i mbanin

nëpër duar,

 

andaj iku

dhe i la të kërkonin

dymijë vjet

shpëtimtarin!

 

 

PËRTEJ BRIGJEVE TË DHEMBJES

 

Ordi trishtimesh

janë ngjeshur mbi Adriatik,

vetëm sa s`kanë shtrydhur retë e dhembjes,

 

era thekshëm kaliron hapësirës së trazuar

e dimri shndërrohet në një suferinë të gjallë.

 

Dëborë nuk ka,

se dëbora nuk zë mbi valë,

pikëllimi ka ngrirë në shkallën tridhjetë nën zero

 

e s`kam fuqi të zgjoj ëndërrat e pritura të lirisë

s`kam fuqi t’i jap zë vargut që ka ngelur nëpër buzë-

se kënga më tretet në hapësirën e ngrysur të një dite!...

 

Ordi trishtimesh

janë ngjeshur sërish mbi Adriatik,

askund s‘e takoj Odiseun, as nuk ëndërroj Penelopën,

 

prej skajit në skaj përpëlitem papa Itakës sime

derisa përpiqem të marr me mend një Liburnë ilire

mbi dhembjen e pafjalë Poseidoni dallgët m‘i ndërsen!

 

Shtërgata të fuqishme ndjenjash m`i grisin velat e shpirtit,

kam frikë mos Ilirisë së përmbytur m’i zhduken gjurmët

duke i rënë detit anë e përtej me diellin e mërguar

dhe Itakën e lënë në pikëllim-

 

atje, përtej brigjeve të dhembjes që nuk duken!...

 

Adriatik, dhjetor 1995

 

 

FËMIJA I LINDUR

PAS EMIGRIMIT

 

Të atin e njeh

vetëm nga fotografia

varur në mur

 

që s’i përgjigjet

as kur i përlotur

i qëndron përballë.

 

Kaq i njomë

ka mësuar të mendohet,

ta shohë botën në sy

e vëllain e madh

të cfilitur...

 

Sidoçoftë,

i ka mbushur ca vjetë

por s’i kujt duhet

t’i përngjasë-

 

pasi dikush ia shanë

dikush ia lavdëron

babanë e rrejshëm

 

varur në mur!...

 

 

ORDITË E SATANAIT

 

Sikur s’do të mjaftonte vetëm një dhembje

qiellit të vendlindjes shpërthejnë rrufetë,

pandarë godasin portën e zemrës sime!

 

Sikur s’do të mjaftonte vetëm një dhembje

kurrizit të vendlindjes kalërojnë lubitë-

shtatë lëkura ia zveshin ditës,

ia krisin unazat për ta ndrydhur palcën

e nervit që mbanë gjallë emrin shqiptar!

 

Sikur s’do të mjaftonte vetëm një dhembje

orditë e Satanait i bien Kosovës

të gjithë përnjëherë, si t’i binin lodrës,

befasohen që u mbetet gjallë

                                 midis duarve të përgjakura!...

 

Sikur s’do të mjaftonte vetëm një dhembje

çdo çast vjen nga një klidhmë e nëndheshme-

 

sa toka më dridhet nën këmbë nga trishtimi!

 

 

DY VARGJE

PËR LUGËN TIME

 

Me ty u lëpi

qeni i shekujve,

gjithmonë në racionin tim.

 

Shpesh iu dridhe në duar

megjithate, ai të lëpiu

si sot, si gjithnjë-

gajë nuk pate të qaheshe ti!...

 

Unë,

gabimisht u ula

në një tryezë me te!

 

 

RADIO PRISHTINA

 

Skutë më skutë kërkoj valët e tua

në asnjë kanal zërin s’ta dëgjoj

 

në më të thellin pus të fjalëve

t’u mbyt zëri vallë, durimi jo- kënga, dashuria!...

 

Klith një herë të paktën

vetëtima e klithjes ta qajë natën

deri në zemër të Evropës-

 

s’kapërdihet dot ky lëmsh rropullish mbi ty

pika sa nuk më bie për një këngë me çifteli,

 

athua forcë s’ke më

athua, s’ke zë?!...

 

 

PAFATËSIA

 

A T D H E,

ti djepi i të gjitha dhembjeve

ti- gasi dhe helmi im

 

e vetmja, e vetmja, e vetmja dashuri!

 

Në ty-pa fëmijëri

në botë-pa qetësi,

u çmenda larg teje pa hapësirë, pa liri-

 

dhe mijëra fjalë

mijëra mendime

të pashprehura më shuken në gji!...

 

 

PA TY

 

Pa ty, Kosovë

i ngjaj asgjësë që zvarritet

e s’arrin përtej hiqit!

 

Pa ty, fjala ime s’ka peshë

e sillet vetëm rreth humnerës!

 

As vaji, as kënga s’kanë zë

dhe s’dëgjohen përtej honit

që më rrethon si gojë ferri!

 

Pa ty, jeta dhe vdekja

e kanë të njëjtën ngjyrë-

vetëm dheu i yt më jep forcë

që ta mund të keqen!

 

Ndizni magmat e zjarrta

të zemrës sate, pra,

 

më ndihmo të shpërthej

mjegullën që na ndan!

 

 

VDEKJA

QË SE PRANOJ

 

Asnjë vdekje nuk e pranoj

asnjë vdekje që nuk është rënie

pranë altarit të fjalës,

pranë altarit të lirisë-

 

as vdekjen mbi lule,

as vdekjen mbi mëndafsh!...

 

Më e liga vdekje

kjo vdekje e përditshme,

as i gjallë as i vdekur tërësisht,

 

midis kërmës që të kafshon

dhe fjalës që të vdes nëpër buzë!...

 

 

KLITHJA IME

 

Klithja ime

është më tepër se dhembje

por kuje nuk është-

 

nuk e lënë të nënshtrohet

zemra e gjërë e Dukagjinit,

as maja e larë e Shkëlzenit të Gashit

mbi të cilin prekë

më së pari Dielli !

 

Klithja ime- vetëtimë që lëshohet

sa qel e mbyll sytë

mbi kokë të shtrigave,

 

gjëmim shungullues

i drangojve të malësisë

nëpër njëmbëdhjetë rrathët e ferrit!

 

Klithja ime

nuk është belbëzim frikacak

i atyre që dridhen nga hieja e vet-

 

është thirrje që zgjon

edhe ata që ranë

me fjalën liri nëpër buzë,

 

është kushtrim

për kush është trim

e ngrihet pip në këmbë

 

me peshën e gjakut të patretur !

 

 

ODE ZGJIMI

 

-Një popull që fle, vdes!

                       Ismail Qemali

 

 

Mbi krahërorin tënd Arbëri

Babiloni i dhunës muret i ka shtrirë,

në pesë pjesë zemrën ta ka ndarë!

Në njëren, vdekja tmerrshëm kaliron

palcën e jetës duke shkelur pa mëshirë,

 

në tjetrën, dhembja fuqishëm të mbërthen

sa herë e mbledh trupin e shkallmuar

dhe zemrës ndër fjalë i jep shpresë!...

 

Dhembjet tua, moj, edhe gurin e çanë,

bjeshkët i plasi durimi i tepruar-

 

mblidhe si Anteu fuqinë e shpirtit,

me gjakun e përtërirë munde agoninë-

toka e qielli do ta përfillin fjalën tënde,

 

sepse për hirë të lirisë pishat rriten në lartësi

dhe zogjtë fluturojnë- lumejtë degdisen kah deti,

 

nën dëborë kur gjëmojnë bjeshkët

nga zemra e gurëve po këtë fjalë e nxjerrin,

fëmija kur qan, qan sepse mungon ajo,

 

kohës i dalin thinjat pa dorën e saj

dhe jeta i mbyll kornizat e fatit

nëse në altarin e Lirisë nuk bien dëshmorë!...

 

 

LUTJET E MESIAS

MBI KALANË E SHKODRËS

 

O zot, fale këtë popull

nga mëkatet që bën vazhdimisht

mbi vetvetn,

 

por mos ia premto tokën e shenjtë

se tokë të shenjtë e ka Shqipërinë!

 

Dashuri fali për dheun e vet,

dashuri për gjakun

që po i shpishet,

 

shpëtoje nga coptimi

orakujt e rrejshëm

dhe përmbytja...

 

se tempullin e parë e ndërtoi për ty,

tempullin e parë për Liri!

 

 

SHPJEGIMI I TË KEQES

 

Vetëm një ngjyrë e keqja nuk e ka-

vetëm një formë dhembja që zgjon ajo,

 

Si kameleonit i ndërrohen ngjurat,

si reve të mjegullës- forma!

 

Dhe emra ka sa të duash dhuna-

emra që ta thajnë fjalën në gojë,

 

dhe duar që të godasin pa mëshirë

por nënshtrimin kurrë nuk e mbërrijnë ato!...

 

 

DIALEKTIKË

 

Sa më fuqishëm godet

dhuna, krimi, tradhëtia

aq më zëshëm jehon kushtrimi-

 

aq më e shenjtë,

me e nevojshme bëhet Liria!

 

 

SI MUND TË HYHET

NË SHEKULLIN E RI

 

Nuk hyhet

me gjuhën e Don Kishotit

as me Rrosinantin e Sanços

 

nuk hyhet

as me Kalin Trojan

dhe hingëllimen e tij të kobshme.

 

Shekulli i ri

nuk është arenë ku vriten gladiatorët

për të kënaqur Satananë !...

 

Nëpër trajektoren e tij

hyhet me zemrën e qelibartë

dhe Diellin e zbritur

në shuplakë të dorës,

 

hyhet vertikalisht

me guximin qytetar

për të mbrojtur të vërtetën !

 

 

 

MARR NJË GRUSHT DHé

 

 

Marr një grusht dhé Kosove,

e përqafoj si fëmijën-

butësisht e plot mall!

 

I flas si njeriut tim

sepse ma zgjon hijen e atyre që ranë

duke e mbrojtur,

 

atyre që ndërruan jetë

duke mbjellur në te

bimën e shpresës për të nesërmen!

 

Kur më flet,

më flet me gjuhën e djersës dhe gjakut

të etërve që mbuluan

                               eshtrat me te;

 

me gjuhën e bimëve

dhe çdo gjëje që rritet

                             me thërmijat e tij...

 

ndaj i përkulem si hyjniut

sepse është pjesë e altarit më të shenjtë!

 

Ah, sa mall të mbaj midis grushtave

dheun për të cilin jetoj e marr frymë,

 

dheun për të cilin derdha lot,

për të cilin mund të vdes

në çdo kohë-

 

brumin dhe plafin tim të përjetshëm!

 

 

Morinë, 1998

 

 

L I R I A

 

Për Te e vlenë të vdiset, të përgjakemi,

asgjë nuk matet me vlerën e saj, as jeta;

kush i ka fëmijët më të shëndoshë se ne

që duhet të rriten të lirë nën flatrat e saj?!

 

Është e vetmja gjellë shpirtërore e të vuajturve;

ëndërra, shpresa, gjakimi për të nesërmen;

është gjaku që rrjedh damarëve, zemra që gulçon

për ta parë dritën e bardhë në shuplakë të dorës!

 

Ajo ka kuptimin e vuajtjes dhe të shenjtërisë

pranë altarit të së drejtës dhe të së vërtetës;

është limfa që u ep gjallëri edhe shekujve

kur maten me të keqen, dhunën e ligësinë!

 

Liria është kudo, edhe nëpër të imtat bimë

kur luhaten nga era dhe mbahen për tokë;

është në gjethet e malit, gjelbrimin e stuhinë

dhe në çdo tipar të shënuar mbi fytyrën e globit!

 

Ndaj frymojmë e lëvizim të gjithë; veprojmë;

djersën, gjakun as fjalën nuk i kursejmë për te

që ta bëjmë ate kurorën e të gjitha përpjekjeve-

frytin më të shijshëm në kopshtin e ëndërrës sonë!

 

Liria është Alfa dhe Beta, tërësia në çdo kuptim,

litari që lidh fuqishëm të gjallën dhe të vdekurën,

që mbanë midis nesh kujtimin e atyre që ranë

për t`i gëzuar pasardhësit gjithë të mirat e saj !

 

Nuk përshkruhet me fjalë, s`e kap dot poezia;

është i vetmi gjenerator që ka lëvizur kohërat;

kudo që godet pamëshirëm dhuna e tradhëtia

shndërrohet në të vetmin kuptim jetik- Ajo!...

 

St. Gallen, 1997

 

 

TELALLXHIU I MBRETËRISË SË HIDHUR 

 

Të bardhën e nxinë

me fjalorin e diktuar,

nga tupani i tij tymnajën e nxjerrë

sa herë godet lëkurën e terur të ditëve

 

të zezën e suvaton

me bardhësitë e plaçkitura

nga shpirti i popullit

deri sa në gijotinë e shtrydhin tradhëtitë

 

kështu mbretëria

nxjerr para nesh lavirën e synimeve,

asnjëherë s`kuptohet

ç`ngjyrë fshihet pas bebëzave të pudrosura...

 

Tash edhe kasneci i çmendur

emrin e ka humbur

nëpër të rrahurat e kurdisura

rrugë më rrugë,

 

e askund sheshi

me at përmendore të rrënuar,

askund shpëtimtari

që t`a lirojë Prometeun!

 

 

ZEZONË E MALLKUAR

 

As hirin nuk ma lënë të mblidhet

te urnat e ditëve,

kanë frikë se ngjizet e ndizet!

 

As dheun nuk ma lënë të bashkohet

te kodra e kohëve,

kanë frikë mos përtërihet e blerohet!

 

As lumejt e gjakimeve s`mi lënë të rrjedhin

nëpër shtratin e viteve,

kanë frikë mos vërshojnë dhe prishin

arat e mbjella me bimën e së keqes!...

 

Zezonë e mallkuar,

kur do të përmbytet ligësia jote,

dinosaurët tu t`a vjellin për hundësh

pranverën e gëlltitur,

 

u bëfshin fosile të djegura

nën detin e lotëve tanë!

 

 

ZGAFELLA E ZEMRËS SIME

 

Nën urat e larta të ndjenjave

rridhte lumi i gjakimeve të mia

 

në mes të fushës së bleruar të mendimeve

ngritej kalaja e ëndërrave

drejtë qiellit-

 

dorën e ndruajtur prore e shtrinte

të prekë me bedene rrezen e ngrohtë,

 

e nuk di kush i ndërseu gjithnjë furtunat

kush me tërmete m`i shembte muret

sa herë i afrohesha diellit...

 

Ajri i përmjegullt me hilet e Kainit

m‘a vodhën paturpësisht dashurinë

edhe atëherë kur mendoja

se do të mjaftonin troshkat e saj

 

tash, në sheshin e tymosur

kulla e ëndërrave më është djegur-

 

frymëmarrja ime i ngjanë

një lisi të zhbiruar

 

me i zgafellë të madhe futë në gji!

 

 

PERSIATJE MBI VDEKJEN

 

Kur vdiset vetëm, në mesudhë

vdiset dhimbshëm, pa fitore në dorë

me ankthin e dyshimit për të nesërmen!

 

Kur vdiset i coptuar nga hijenat

toka gjëmon dhe nuk e duron plagën,

zemra e trollit rrudhet

e limfa e ditëve thahet nga trishtimi!

 

Kur vdiset i vrarë pas kurrizit,

i prerë në fyt; i shpuar në hekur...

dielli e mbulon fytyrën nga turpi i dhunës

e mezi e shikon botën e çmendur

                                               poshtë vetes!...

 

Vetëm në front vdiset burrërisht

për ta ushqyer me shpresa drejtësinë

se një ditë e keqja do të marrë fund!

 

 

PRANVERA E VARGJEVE

 

Kjo stinë vie atëherë kur shpirti dhemb

e nënqiellit të ndjenjave rigon mjaft shi

sa të mugullojë mendimi pipave të fjalës.

 

Vie vetëm kur nuk pajtohesh me heshtjen,

kur gjelbrimi shpurdhë në brendësinë e gjërave

nxitur nga etja për të lënë gjurmët e veta

                                                           në hapësirë.

 

Pranvera e vargjeve është ridefinim i kohërave

kur e qena dhe e paqena masin njëra-tjetrën;

kur e liga dhe e drejta përleshen fytas

                                                           e në vazhdimësi;

 

kur brumi i shpirtit formësohet në fushë të bleruar,

në lisa kryelartë e në bjeshkë mendimesh-

në tërësinë e asaj që njësohet me të bukurën!...

 

 

PËSHPËRITJET

E NJË GJETHI TË THARË

 

Vështirë pranoj të zverdhem nga gjelbrimi

kur më soset fryma e ditëve të mia

 

duke kulluar ajrin dhe fshirë hapësirën

nga thërmijat e imta të vdekjes

ngjyra më shpenzohet ngadalë e padiktuar

me at gjoll murtaje në zemër...

 

Sa lehtë më shkëput dora e kohës

e m`lëshon përtej kujdesit të vet

mbi tokën e lagur të dhembjeve,

 

prap u rri te këmbët degëve të mia

nën dëborën e heshtjes e rrëketë e pikëllimit

dhe pleh i bëhem trungut kryelartë

 

për t`ia ushqyer blerimin e stinëve që vinë!

 

 

MOTIV I LASHTË KOSOVE

 

A do të vish në dasmë

si në motet e përgjakshme

valles së krismave

t`ia marrim,

 

Nusen pa tjetër do ta sjellim

oxhakun ta rrisim

e Kulla të shndërrisë-

 

ajo Diellin e ka në ballë

si e Bukura e Dheut

në mitet mijëvjeçare,

 

Ti patjetër do të vish

në dasmën e lirisë, o burrë-

 

t`i plasim hijenat

me vallen e krismave!

 

 

DËSHIRË E VETME

E LUFTËTARIT TË LIRISË

 

Sikur të kisha

shtatëmijë duar,

çdo njëren do t`a ngritja

kundër armikut;

 

sikur të kisha

shtatëmijë jetë,

asnjë s`do t`më dhimbsej

për lirinë;

 

sikur të kisha

shtatëmijë zemra,

prap do t`më digjeshin

për bashkimin;...

 

sikur të jetoja

ndër shtatëmijë mrekulli,

të gjitha do t`i lija

për Atdheun!

 

 

YJE TË PËRJETËSISË

 

-Dëshmorëve që ranë për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës

në betejat e përgjakshme me okupatorët serbë!

 

Juve më të mirëve u zgjodhi amshimi

që lisat e krenisë të kenë hapësirë të mjaftueshme

për t`u rritur në bebëzat e njoma të fëmijëve tanë,

 

që nënat tona t`i përtërijë shpresa

e të kenë motive të pashterrshme ninullash

deri sa përkundin nipat në djepat e kohëve,

 

që baballarët ta mundin pleqërinë me kujtimin tuaj

e ndër oda të flasin për ju si për legjendat e moçme-

plisin ta kenë edhe më të bardhë se thinjat e tyre!...

 

Juve më të mirëve u zgjodhi pavdekësia

sepse tokën e Atdheut e deshët më shumë se veten,

 

vetëm ju e shpaguat burrërisht qumshtin e nënave,

fytyrën ia latë trollit me dorën e shpirtit të bardhë;

 

vetëm ju e shpaguat ujin e kristaltë të krojeve-

me kristalin e ndjenjave tuaja

                   yje të ëndërrave tona u bëtë nëpër qiell!

 

Kosovës i ratë te këmbët plot dinjitet e njerëzi,

plagët e hapura ia shëruat me afshin e gjakut tuaj,

dhembjet ia mblodhët nga balli

                     me dorën e fuqishme të luftëtarit...

 

dhe të nesërmes ia bëtë kurorë frymëmarrjet e fundit!

 

 

LAGJA E TRIMAVE

 

-Familjes heroike të Shaban Jasharit të Prekazit të Drenicës

dhe bijve të nderuar të saj,luftëtarëve të paepur të lirisë-

Hamëz e Adem Jashari dhe të gjithë bashkëluftëtarëve e dëshmorëve

tjerë të kësaj ane!

 

Ju e përflakët dëborën e Janarit,

akujt e shpirtit na i shkritë me prushin e zemrës

 

shkurtit ia shkurtuat ditët me krisma

e marsi e thirri pranverën e këngëve

                               nëpër gunën e klithjeve tona!

 

Lagja juaj u rrit nëpër dhembjen tonë

kur buzëqeshjet e njoma të fëmijëve ia bëtë kurorë lirisë,

 

djepi i këngëve tona prore do t`i përkundë

me i plagë të madhe në zemër ditët që do vinë!

 

Me ju qëndresa e vuri edhe njëherë veten në sprovë,

piramida e dhunës u rrënua me at gur

që e hodhët ju në ballin e paturpshëm të kohës-

 

edhe nëse fryma u ndal, karvani u nis

me Jasharajt krushq të parë e fishkekun në grykë

                                           kah dielli i shpresave tona!

 

Kur të na kthehet do të vie me shpirtrat tuaj

të shndërruar në rrezet e shndërritshme të përlindjes

 

krismat tuaja shënuan lëvizjen e ditëve,

kushtrimi burrëror e zgjoi Kosovën deri në Dukagjin-

 

tash, gjaku i juaj do kthehet me flamur fitoresh në dorë!

 

 

STILISTIKË

 

1. Anafora

 

E kam kërkuar në xhepat e shkyer të kohës

e kam kërkuar në rrjedhën e mnershme të fatit

e kam kërkuar në thinjat e mia maleve

e kam kërkuar në shënjestër

blerimin e vjedhur shumë stinë.

 

E gurët shënuan përgjakimet e mia në palcë

e gurët dëshmuan suferinën e dhembjes.

 

2. Simploka

 

O unë do ta zbres ylberin në brigjet e ëndërrës

do ta mbjell lulëkuqen në brigjet ëndërrës-

 

në këtë kryqëzim hekurash dhëmbët do t`i mprehë koha

në këtë kryqëzim hekurash do të varen maskimet!

 

3. Anadiploza

 

E pra vejushë e përdalur, kthema yllin tim

yllin e syrgjynosur në "puthjet" e tua-

 

vetëm unë e njoh "ledhatimin" tënd

"ledhatimin" tënd me dhëmbët e ujkut në faqe!

 

Heu, s`i dua shekujt në vizitë muzeumeve

                                                    kurrë si Laokonti

si Laokonti me gënjeshtrën kraheqafe!

 

 

 

 

FIDANET E FJALëS

 

Urdhëroni kohëra

bimët e shpirtit tim

 

rritur me vështirësi

në truallin e gjakut!

 

Nuk keni nevojë

të shpjegoni bukurinë-

 

mund t`a shijoni

në tërësinë e dhembjes që zgjon,

 

nga bërthama

e përtërirjes sonë

një kopsht fjalësh

është rritur përsëri-

 

digjet me etjen

e truallit në shpërthim

 

për ajrin e pastërt

dhe hapësirën e lirë!

 

 

VARGU IM

 

Të gropos thellë ndër damarë

e mbinë përsëri nëpër dhembje

atëherë kur më së pakut të pres,

 

të hedh përtej harresës

e rikthehesh me një kujtim të përtërirë

në gjolin e lotëve të mi,

 

të shkund për kërcyellin e fjalës

dhe mendoj se të kam ç`rrënjosur

nga trualli i dhembjeve

 

e ti, sërish nxjerrë pipa të rinj

nëpër çdo plagë shpirti...

 

 

BURIM I SHTeRuR

 

Me hapat

që lëkunden nga malli

kthehem çdoherë

te një burim i shterur

i këngës sime...

 

As lotë nuk dalin

nga damarët e vargjeve

që kanë tretur stinët,

 

as gjama e ngrirë

në gëzimin e tharë

nuk dëgjohet!…

 

Shekuj paskan kaluar

në një pikë vetmie-

pranë kohës së heshtur

 

e zbrazëtirave

të lindjes së dështuar

janë rritur

drizat e egër etjes!

 

 

RROTULL

 

U ramë rrotull

e të përgjumur

rrathëve të ferrit,

 

të gjitha cerberëve

u ramë në kthetra

 

dhe u përgjakëm

deri në palcën

e dhembjes së madhe!…

 

Fati na ndihmoi

më shumë se dija,

se vetëdija

 

dhe shpëtuam

nga vetvrasjet

e shumëpritura!…

 

 

LËVOZHGA E PIKËLLIMIT

 

 

Frymën t`a ndalë

po të mbështuall

në embrionin e dhembjes

 

nëpër buzë fjala të vdes

para se të shqiptohet,

 

ëndërrat e humbin

ngjyrën e shpresës-

 

durimi shndërrohet

në njollë të trishtë

të vetmisë që tallet

e krimbur pranë teje,

 

as vrimë nuk gjënë

për të plasur lotin-

 

rrjedha e ditëve bëhet

kortezh i pangjyrë

i hapësirës së ndrydhur…

 

Vetëm kënga e grisë

lëvozhgën e mallkuar!

 

 

KRIZA E POEZISë

 

Është krasitur nga metaforat,

nga përkushtimet serioze

të mendimit për të nesërmen,

 

në një lumë psherëtimash

qenka shndërruar poezia-

 

aventurat, përshtypjet e çastit

kanë vërshuar nëpër fushë

nën të cilat prore lëngon

faqja e blertë e bukurisë!...

 

Kjo është kriza e artit të fjalës,

zbritja në pikënisjen e ultë-

 

personifikimi, simboli, alegoria

nëpër fërfllizë më vinë

e më trokasin në portë!...

 

Këtu zë fill përgjithësimi

i vargut që përbiron

shqetësimet e zgjedhura të ditëve!

 

 

PËRMASAT E SHTEGËTIMIT

 

 

Kam ecur pafund

nëpër shtegun e shqetësimeve

për ta gjetur njeriun e humbur

 

dhe kam ndihmuar ëndërrën e tij

që të mbijë e gjelbërt

në fushën e hapur të përpjekjes.

 

Nuk e di kush ka vrapuar më shumë

ditë e natë përmbi dallgë

me këmbët e qullura të këngës

 

diellin e fshehur për të zënë

përtej reve të mbarsura në vetëtima!

 

Shpesh kam braktisur vetveten

e shembur jam nga ankthet e mbledhura

nëpër skutat e ferrit

 

por kotjen e kam ndjekur nga sytë

vetëm gjumi të mos na zë

në prehrin djallëzor të dështimit!…

 

Nuk di kur jam nisur së pari,

nuk di kur jam ndalur së fundi

për të qetësuar unin e cfilitur,

 

zemrën e kam lëshuar prore në fluturim

që të vizatojë diellin e shpirtit

me krahët e praruar të dashurisë

në mes të horizontit

 

dhe ndjekur e kam pastaj nëpër kohë

deri në pikën e panjohur

të ngarendjes së pafund!…

 

 

RRËFIM INTIM

 

Bulevardi i të dashuruarve

shëtit gjithnjë pa mua

bulevardi im është mbushur me gjethe të rëna-

 

sa herë ka shëtitur për dore kohën e vrarë

është rrahur stuhishë

e lidhur në grykë

nga degët e zhveshura të dhembjes!...

 

Bulevardi im nuk ka ndërruar dy hapa gëzimi

pa ia ngrehur koha

një kurthë të fshehtë nëpër këmbë,

 

edhe nëse ka mbledhur

ndonjë shkëndijë në bebëza

qielli është shembur mbi kokë

duke na vënë nën shqelmat e egër të ditëve!

 

Një dëshirë e mbetur peng prore qanë në mua

derisa njerka kohë ma vjedhë

bulevardin e gëzimit,

 

përse vallë kjo dorë demoniane

m`i ndjek gjithnjë

zogjtë e lodhur të shpresave

nga nënqielli i ngrysur i shqetësimit?!…

 

 

PAMUNDëSIA

 

Vështirë të ndërtosh

kullat e shpresave

me rërën e zhgënjimit

 

dhe ëndërrat e bjerrura

t`ua bësh dritare,

 

vështirë të ngrehësh

bjeshkë mendimesh

që s`i dridhë tërmeti-

 

aty ku s`përfillet

ku s`të pranohet fjala;

 

uragan të jesh

pa valë që të ndjekin,

pa zemrën e madhe të detit!...

 

Edhe baltë të jeshë

është vështirë

 

kur të shqelmon E liga!

 

 

Në VORBULLëN E ditëve

 

Ashpër ndeshen valët

në vorbullën e ditëve-

 

velat e përpjekjes

lundrës kryeneqe

ia shqyejnë pa mëshirë,

 

shpresat i përmbyten

në pafundësinë e harrimit.

 

Anija me profil dhelpre

përvidhet nëpër furtunë,

 

me zhdërvjelltësinë

e gënjeshtrave

krihët e vdekjes mashtron.

 

Liburnia e mbështjellur

në profil tufanesh

shtyllën e ëndërrës së vet

përpiqet ta shpëtojë,

 

harron Poseidonin

që dallgët i ndërsen

nga ishulli fqinj i tradhëtisë

 

ndaj, nuk u shpëton

kazmave të erës së përdalë

 

as ndërgjegjes së vrarë

të pashpirtësive!…

 

 

DHEMBJA E KOHËS SË VDEKUR

 

Kur të vidhet mjeshtërisht

rinia e ëndrrave

e shtigjet e këngës mbyllen,

 

kur të thahet njomësia e ditëve

dhe të syrgjynojnë kot

në ishullin e vetmuar

të dhembjes që pëlcet,

 

kur vitet t`i vjedhin

e t`a të lënë vetëm skeletin

e një kufome të pështirë

të kohës së vdekur…

 

çka vlejnë konventat,

ligjet dhe të drejtat njerëzore

të mykura ndër sirtarë?!

 

Koha vdes edhe atëherë

kur prej saj nuk mund të nxirret

fryti i gëzimit,

 

kur prej saj nuk rrjedh

kënga dhe fjala e lirë

apo kur dashuria mungon!

 

 

ENGJUJT E HIDHËRUAR

 

Nuk i prek më vaji i nënave

për kufomat e zhdukura të fëmijve,

 

nuk i prek rënkimi i etërve

për bijtë e zhdukur nga lubitë

asaj nate të kobshme

mbi trojet e përgjakura të lirisë,

 

nuk i pikëllon as gjama

e atyre që ranë papritur

në zjarrin e çmendur të ferrit

që nën cytjet e Satanait mori frymë!

 

Nuk i pikëllon asgjë e dhimbshme

nga njëmijë dramat shqiptare,

 

madje as thirrjet e parreshtura

të atyre që mbijetuan të gjymtë

në emër të drejtësisë së pritur!…

 

Prandaj, nuk e di pse priremi

t`i shohim me flatra të bardha

ata që buzëqeshjet i kanë ngrirë

hapësirës së futur në kornizë

 

dhe vazhdimisht pështyjnë

mbi ëndërrën tonë të lirë!…

 

 

KRYEDEMONI

 

Përsëri po shitet

nën petkat e orakullit

aureolën e shkëlqimit

vetvetes duke ia ngritur-

 

kryedemoni dhelparak!

 

Tërë natën pastaj

kurthat e dredhisë

vrushkujve të dritës ua ngre

 

e vret e pret

duke fshirë me kujdes

gjurmët e ndërgjegjes së vrarë!

 

Mjegullën e verbërimit

e quan shteg të urtësisë

 

duke dashur të na kthejë

në stinën e kaluar

të dhembjes së pa fund,

 

ndërsa nëpër duar

ditët e vrara i rrjedhin

e kohës i digjen mushkëritë!...

 

Përsëri po shitet

nën petkat e engjullit

kryedjalli i tradhëtisë,

 

por, e nesërmja e këndellur

shtatë palë qiej

do t`ia shembë mbi kokë!

 

 

KRENARIA E RRËNIMIT

 

Ende gjuha e zjarrit

me profil tufanesh

kullën e nderit tonë

e mbështjell,

 

ende përtypin

gojët e çmendura të flakës

dritaret tona të brejtura

nga krimbi i kohës që shkoi,

 

ende tymos

kulmi i dhembjeve tona

nën qiellin e ngrysur

të stuhive,

 

ende po shemben

trarët e qëndresës së brishtë

nga goditjet e papritura

të rrufeve...

 

Ndaj, vetëm ai-

i vetëshpalluri profet

i shpëtimit tonë

 

ka mundësi të dehet

me krenarinë e paturpshme

të rrënimit!

 

 

UDHA E SUKSESIT

 

Vie një zanë përëndimi

e ndërron vendin e gurëve

në votrën e pafajësisë fëminore

të vendlindjes sime.

 

I thotë hirushës sonë

se do ta bëjë mis bukurie

në mes të kodrave të tejkaluara

të konkurencës së plakur,

 

se do t`ia hapë udhën e suksesit

në tunelin e pafund të botës!...

 

Kjo ishte ëndërra e saj

që të dalë në mesin e margaritarëve

pa leckat e nderit

të së kaluarës që ka ndërruar

pamjen e mendimit.

 

Tani, në pasqyrën e ditëve

fytyrën e grisur të shpresave

e shiqon plot dhembje-

 

përtej xhamit oshëtinë

kaosi i fjalëve

që pikëpyetjet i gëlltit…

 

nuk e gjënë dot çelësin e kohës

për të hapur

kutinë e kujtimeve të ndrydhura,

 

ndaj, lotët i bien

në hirin e psherëtimave

dhe tretet ndër shqetësime

shtigjeve të përpira nga hapësira!

 

 

CUNGIMI I LIRISË (IV)

 

Liria

nuk guxon të jetë

rrokje e këputur,

torzo e fjalës

as klithmë

e ndrydhur në mes !

 

Liria

nuk guxon të jetë

ëndërr e bjerrë,

as kalë trojan

që futë tradhëtinë

në kalanë e djegur

të shpresave!…

 

Liria

nuk guxon të jetë

plaf i argjendtë

i mjegullave

që ulen mbi fushë

për të mbuluar

bjeshkët e rrënuara

të mendimit,

 

as cung i cunguar

i gjysmë këngëve

që këndohen

së prapthi!...

 

 

DREÇI I VERDHË

 

Së pari e futi bishtin

pastaj kokën dhe trupin

në shtëpinë tonë,

 

me buzëqeshje të shtirur

zu vend ballë oxhakut,

 

gjarprin e shtëpisë

e përpiu menjëherë

dhe strofullën mbaroi

në sytë e botës…

 

Pa i lodhur duart

më rrahu për vdekje

e më hodhi për dritare,

 

më përzuri përtej detit

tek brenë miza hekur!…

 

Me dy hapa më zuri

edhe në skaj të botës,

 

këlyshtë e saj tani

batërdisin qetësinë time

të fundit-

 

kohë e dreçit të verdhë

me fasadën e rrejshme

të bukurisë

që të gllabëron

 

e të përtypë ngadalë!…

 

 

LUFTË E HUMBUR

 

Pa dyshim

e kam humbur luftën

që kur djalli u fut

në shtëpinë tonë-

 

as mirëkuptim

as ndihmë nuk gjën

nga shpirtërat

e atyre

që paska pushtuar

e Liga!…

 

Pa dyshim

e kam humbur luftën,

 

por kapitullimin

për të gjallë

nuk e pranoj!

 

 

KASNECI I ZGJIMIT

 

A e patë të bredhë shesh më shesh

me zemrën e shndërruar në tupan

e mushkëritë e bëra rrëshiq

 

për të zgjuar kohën e fjetur

mëngjeset të mos vriten në pabesi,

 

duke gëlltitur lotin e plasur

përpëlitjeve kur nuk del fjala

 

duke zgjuar mendimet për të nesërmen

nata pa i ndrydhur nën shqelmat e territ?!

 

Ai gishtat i shtorri duke u rënë ditëve

për t`i shkundur nga kujtimet e hidhura

nga dhembjet e çasteve të vjedhura!...

 

Merreni përdore pra kasnecin e zgjimit

e shpjereni t`a ndjejë ngritjen e diellit

në altarin e pavdekësisë,

 

që t`i njohë shenjat e para të thirrjeve

në detin e harrimit të mos vdesim!

 

zOGU I KËNGËS

 

Rob e patën zënë

drizat e stinëve të ndrydhura

të shterpëzimit,

 

dhembjet e përgjakën

furtunat e çmendura të dhunës

dhe etja e këngës...

 

ndaj, me cuklat e shpresës

e hapi shtegun e guximit

në strofullën e kërcënuar,

 

të mbledhur sa një vezë

në gojë të gjarpërit.

 

Qiellit të këngës fluturoi

duke mundur heshtjen e lidhur

lëmsh në fyt

nga vdekja e përpirë,

 

me sqepin e tij të vogël

shpoi në qiellin e fatkeqësisë

vrimën e cicërimës së lirë

 

nëpër të cilën rrjedhin

vrushkujt e dritës!...

 

 

MBIJETESA

 

Damarëve të jetës së ndrydhur

orakujt e dritës mbollën ca vargje,

 

ndjenjat e mbijetuara

i ngritën në këmbë

gjymtyrët e mbetura gjallë

nën shqelmat e pamëshirshëm të dhunës

 

dhe formësuan bërthamën

e këngës së pavdekshme!...

 

Kështu u ngrit shkalla e parë e guximit

për të ndërtuar kullën e qëndresës

e për t´ua zënë pritën

stuhive të çmendura!…

 

Tani mund të themi lirisht

se nuk vdiqëm tërësisht

se nuk qemë të humbur,

 

se gjallë na kishte mbajtur

një fitil i pashuar i këngës!

 

 

DASHURI E PAFUND

 

Mbi të gjitha përpëlitjet

dhe zhaurimat e brendshme

një mendim guduliset

poreve të lodhura të qenies.

 

Një ditë, do të lodhet penda

dhe vrapi do të ndalet

që të prehet në djepin e heshtjes.

 

Nuk kam shkruar shumë

por kam mbrojtur të vërtetën

dhe jam fare i qetë

në brendinë e fjalëve të mia.

 

Kështu, më gëzon fakti

që do të jem baltë e pluhur

nën këmbët e gjalla të brezave

që shqip do të më flasin

mbi poret e tretura të qenies.

 

Është kënaqësi të jesh baltë

apo kockë e gjetur në shesh

me të cilën do të lozë fëmiu

i nipit të stërnipit tim

 

dhe fjalët e para do të gugatë

në gjuhën tëndë të lashtë

 

duke thyer lëvozhgën

e dashurisë së pafund!…

  

 

ZOGU I KËNGËS

 

I.

 

Ia kanë plasur zemrën

ngricat e shpirtit

e bora e përbuzjeve

mbi strofkën e vetmuar,

 

gjarpërinjtë e shëmtisë

e kanë nxënë

kotjeve pas stuhish

 

e vetëtimat ia kanë vrarë

tingujt në sqep

sa herë e ka filluar

të lumen këngë!

 

II.

 

Kur i është qarë

Tokës-

lisat e shpresave

ia ka tharë në rrënjë!

 

Kur i është qarë

Qiellit-

si pasqyrë e thyer

gurrat e durimit

ia ka shterrë!...

 

E tash sa kohë

klith e nuk jepet

 

I lumi Zog!

 

 

KËNDEJ AKERONTIT

 

Ç’më shikon o bir i Eolit

nga thellësia e shekujve,

 

mua jo, ... Tezeu s’më ngau

dhe mortjen s’e lidha dot-

Falarit ia shkriva zgafellën e bronztë

 

po desh më dogj në brirë

Demi i Agrigjentit!

 

Ndonëse ortekun e ëndrrave

e shtyj përsëri

mbi Pegas do të fluturojë

prapë Belerefonti

 

Kimerën do ta shporrë

e Klio do t’i hapë portat nga Persefona-

 

dhëntë fati e kësaj radhe

mos iu rrit mendja

 

e të mbetemi këndej Akerontit!

 

 

KLITHJE NË MESNATË

 

(poemë)

 

1.

 

Po kthehesha

kësaj ndajnate

me peshën e rëndë të bukës mbi supe,

 

nën zbehtësisnë e Hënës

paramendova Diellin

 

dhe duke numëruar bjezgat

mallkova kohën

mallkova shtigjet!

 

2.

 

Gardhiqet e kohës

fshihnin kthetra terri:

 

së pari ndjeva rënkimin e varreve

pastaj ndrydhjen e eshtërave

 

së mbrami

vrulli im i theu krandet e konvecave

e një hordhi qensh

një llavë ujqërish u zgjua në mua

 

ndaj hyra

me thërrmijat e jetës në një trastë

e Gunën e Klithmave

në Kujtesën e kësaj Nate!

 

3.

 

Hyra në skuten e fatcubit tim

me albumin e të gjitha

                            biografive

të një lëngate…

 

4.

 

Shqiptar,

sa vështirë

shtatë germa si shtatë plagë

t’i mbartësh në gjoks-

 

kurr shtatë lule

kurorë s’i kisha

kurrë era lehtas s’m’i përkundi

era lehtas

kurrë s’mi ka përgëdhelë!

 

5.

 

Tashmë i lodhur

i afrohem dritares-

 

përmes grillave

qielli më copëtohet

 

anët e horizontit dhe mendimet

në tallje m’i përzien

 

përtej telat fishkëllejnë,

ulurijnë trishtueshëm

poreve të munduara të qenies,

 

ëndërrimet bëhen dallëndyshe

e fluturojnë maleve të fimijërisë-

 

e zgjojnë në mua

Hijen e Lisave!

 

6.

 

O Lisa të Gjatë!

 

Aq shumë heshtët

tufaneve të shfrenuara!

 

Shoh pipat e përkulur

të mbllaqitin turpin

e të shkundin fletët

nga mërzia,

 

shosh majet ekëputura

të nxijnë nga marazi

duke vështruar lartësitë

me ballin e plasaritur,

 

e degë të çara

rrëxuar përdhe

 

do zogj të lemeritur

kërkojnë ëndërrat e veta

në disa çerdhe

që s’janë më...

 

7.

 

O Lisa të Drejtë!

 

Qëndrimin tuaj

S’e më kot

në sa kujtime fëmijërie:

 

me sa rrëfime pleqërishte

me sa këngë barinjsh

me ëndërritje kryengritërish

 

me sa fëshfërima flokësh

të zanave të maleve...

 

S’e rris më kot

pezmin e këtyre fjalëve,

 

apo ajo që është

është mashtrim i përkohshëm

 

besoni,

ënda (ëndja) ma ka

të më kenë gënjyer sytë!

 

8.

 

Qe,

e panumërta natë

që s’mund të fle-

 

endem nëpër dhomë,

ulem,

mendohem

mllefi i mbledhur

shpërthen sërish:

 

-Evropë moj, Evropë!

 

Në magje të kohës

gatove për mua

b u k ë p e l i n i

 

e sa herë më blove

me kryqa të thyer,

e sa herë më kullove

në qefina të bardhë!

 

Lodra... Berlini...

Gjeneva... Helsinki...

 

dhe qindra yje

të vrarë në pusi!...

 

9.

 

Se ti i luaje

të gjitha skenat, prapaskenat

në shpinë të Agimeve

 

ndërsa mendimet tua

mushkëritë e së ardhmes

grinin...

 

Ti Evropë-

“The Big Boss”!*

 

10.

 

Shikoj qytetin:

plafin e errësirës

 

egërsisht e shpërthejnë

gjarpërinjtë e neonit,

 

në emër të natës

kobet

kalojnë në intermexo

për t’i fshirë

krimet nga duart

me atë plaf të pistë...

 

qorrsokakët ndërrojnë maskat

e zhvishen lakuriq

nëpër metropole baresh

 

e mesnata

tmerrshëm rrah

kambanat e turpit...

 

11.

 

O shekull Demon

fundërrinë e të gjitha kohëve

 

me ç’grabujë makrokozmike

mblodhe plehun e mileniumeve

 

në ç’laborator të tmerrshëm

i dhe frymë-

 

frymë mos pastë!

12.

 

Në oqeanin e shpirtit njerëzor

kurdise tërmete mijëvjeçarësh

që vijnë

 

që të marrë globi

fytyrën tënde

vëllanë me vëlla drejton të vritet

 

mallin me mal të rrokulliset

popullin me popull të çakërdiset

planetin me planet të çakërdiset...

 

Lanet paç,

njeriun e zhveshe

deri në shkallën e egërsisë sate

 

ia bren çdo çast

pak nga pak shpirt

                   memoare

                           bukuri

 

dhe krijon artin tënd

të shthurjes

               tmerrit

                   kataklizmës...!

 

13.

 

Ja si kalamendet

në mrrëzitë e tua

e mjerimin e vet

kjo turmë e dehur mbi trotuare,

 

e nata – bishë e çmendur

me thikë të mprehur

e rjep qosheve...

 

Lavirja natë-

instiktndezur

ua shet e blen

para portave gjymtyrët!

 

Turma, racë hijesh

tretet në mugëtirë-

 

racë në metamorfozë.

 

14.

 

O hije të humbura në mugëtirë!

 

Ç’kënaqësi ndieni

duke hequr zvarrë

pjekurinë e vetëdijes së përmbytur

 

kurorat e çoroditjes

e plagët e ndërdijes së harlisur

 

ju, fidanë të rritës së brishtë

nën hijen frymëzënëse të pallateve

me ftohtësinë e frikës së pafund

dhe inferioritetin

ndaj kësaj nate.

 

Pse të verbër silleni rreth fatit

me cukla të lumturisë së grisur

 

nga shkretëtirat e shpirtit

duke i nxjerrë

bizaritetet e këngës së krisur?!

 

15.

 

O hije të zverdhura në mugëtirë!

 

Kjo skëterrë nate u ka lindur

nga krimbat e dyshimit

të agujve të përflakur-

 

ndërsa hiqeni zvarrë trotuareve

                                          shesheve

si fantazma të melankolisë

pa shpirt

pa ideale

pa një fije shprese

me furtuna të shfrenuara të fantazisë

 

ndërsa ndizeni e shuheni

me mundin e djegur kthyer në hi

 

me gjakun e shekullit

hijena Evropë

të rritet, të rritet... të rritet

                                 e lirë!!

 

16.

 

Tash,

ç’pëlcasin nga dhembja

                              dashuria

damarët e mendimit

 

si damarët e globit

e damarët e revolucioneve

nga dhuna, mashtrimi

nga tradhëtia,

 

e jam lodhur

nga koha e humbur,

nga jeta me dhelpra,

                         ujq, derra,

 

duke ia nxjerrë sytë vetes

e pajtuar me këlyshët e djallit

me kokrra të dritës,

 

orekset e mallkuara

duke ua ngopur

me gjymtyrët e së qenmes!..

 

17.

 

Unë, fatin e kurdisur

as atëherë s’e yshta

 

po fushat e ballit

kish kohë shëmtia m’i kulloste

krojet e durimit-

palcën e jetës duke ma shterrur,

shëmtia e paparë

me lëkurën e ariut

mbi shpinë...

 

18.

 

S’qe e vështirë ta dija

ku shpinin udhët e gjëmës

 

ç’fshihej

pas çdo kthese fjalësh

 

ndërsa vendet e karrigeve

ndërroheshin

për skena të reja

të lojnave të dikurshme.

 

Aty m’u rjepën

lëkurët e moteve

 

aty

si në puset e pafund

asgjë s’merrej vesh

                   nga e vërteta!

 

19.

 

Ndaj, u tkurra përditë nga pak

dhe pëlcita sërish-

 

me gjithë prushin e dhembjeve

dola nëpër rrugë

 

ndonëse çmendurisht

janë shthurur gjërat-

 

zgjuar janë

lakenj, hajdutë, lugetër

e orë të liga kundër meje!

 

20.

 

Secila në mundësinë e vët

Hirin e shpifjeve

në drita të syve

               ma hedh

 

secila me gjuhën e vet

gjithë plehun e fjalëve

në fytyrë

         ma përplas

 

secila në formën e vet

më gërryen në indet

e shpesave të agimta...

 

21.

 

E PARA

 

“...Sa herë jeni përgjakur

duke gërvishtur lythat tuaja

e thyer pamëshirshëm

keni kurrizin

rrazhginave të kotësisë

 

i shkruanit citatet e dëshirave

me lëkurën tuaj

e u dilte prapë

e rjepeshit prore

 

endacakë të përjetshëm

duke ikur nga harrimi

dhe vetvetja!”

 

22.

 

E DYTA

 

“...Ju zogjtë e pranverave të huaja

cicërimat e shitura

truallit ua latë

 

në drizat e viteve

strofujt e smirës

e keni ngrehur prore

e në sofrën e maleve

keni shtruar kobet

           për shoqi-shoqin,

 

madhëruar jini

me mallkimin e mbjellë

nën prag të vatrës

duke shprushur zjarrin e lakmisë

 

e në këngë për jetën

rrallë keni mbërritur...

 

Ju, zogjtë e pranverave të huaja!”

 

23.

 

E TRETA

 

“...Po të mos ishit ju,

bimë e çuditshme,

s’do të na rriteshin lisa droje

damarëve të qenies,

 

pëllumbat e fatit

në dritaren e së ardhmes

trëndafila agujsh do të qëndisnin

                                              për ne,

 

po të mos ishit ju

më shumë ajër do të kishim

më shumë dritë

më shumë jetë...!”

 

24.

 

KORI I SË NJËJTËS NGJYRË

 

“...Këngët tuaja janë djepa

ku fantazmat rriten

emri i juaj i thërret kobet

në derë nesër të trokasin

 

shekujt i kemi zbritur

nëntokës së shejtërimit

me etjen për t’u dëlirur

 

ndaj durimin flijuam ndër vite

duke pritur të sillej koha

ashtu si deshëm

 

e kosat tona të pritnin

shevarin e egër të ditëve...!”

 

25.

 

GARDA E SAJ

 

“...Na dërguan mes jush

trungun barbar

t’ua shartonim,

 

i thyem pa pushim

pipat e rritës suaj kryeneçe

 

e prapë e njëjta degë!

 

Nxorrëm

të frymëmarrjesh pagane

për hijen tonë zulmmadhe

 

e prapë i njëjti trung!...”

 

26.

 

E PANUMËRTA

 

“...Mërguat nga emri

sa herë ua mbollëm

faren e dështimit nën lëkurë

 

e u varët në kthetrat tona

edhe kur prisnit tjetër rrugë.

 

Ndaj, jeni gjithkund

e s’jeni askund

si pluhurin kur e merr era,

 

mërguat nga gjaku

sa herë u mbinë dëllinjat e lakmisë

nën qepalla

 

dhe kurr s’u ngopët

përrockave të jetës

me grimcat e dheut

të shkapërderdhur!...”

 

27.

 

Kur marr ta thërras

vetveten në emër

qindra etiketa

i gjej në gji

 

me gunga në zemër

numëroj kafshimet

                     e natës bishë-

klith përsëri:

 

-Evropë moj, Evropë!

 

Në gjirin tënd

linde e rrite

vullkane kohësh

 

po me llavën e ftohur

gjithmonë suvatove

kalatë e mëkateve të vjetra!

 

28.

 

E popujt bredhin

rreth tyre

me gishtërinj në gojë

 

derisa këlthisnin

nëpër hone shekujsh

himnet e pabesisë,

 

se boshtin e fatit

sjell vërdallë

Super-Bushtra-Lubi

 

që tymi i mendimeve

                       të mnershme

e bloza e katranit

mushkëritë e së ardhmes

t’i grijë,

 

syqeltësinë e kohëve

ta bjerrë

e blerimin e viteve ta nxijë!

 

29.

 

Bari i së vërtetës

rritej e prehej

me çdo pranverë me çdo vjeshtë

 

e lulet e ëndërrave

çelnin e thaheshin

me çdo dimër e me çdo ngricë

 

e shkrepat përtypnin

koret e viteve

lyer në djersë, lyer në gjak

 

përtypnin cuklat

e tradhëtisë

të ngriheshin sërish

e të merrnin hak...

 

30.

 

Tash u mësuam

oj bushtra kohë

dhelpëritë t’i deshifrojmë

 

thërrimet e durimit

cuklat e dashurisë

t’i mbledhim u mësuam-

 

vullnetet e fjetura

t’i zgjojmë nga gjumi,

 

ndaj mbi të gjitha

sërish do të jemi

Kala e Kuqe

në gjirin tënd!

 

31.

 

Mjafton ky gjak

që rrjedhë në damarë,

ky prush në zemër

 

sa për të pritur Agun

e Shekullit të Ri

 

ndonëse në fjalë

po kthehem i përgjakur

nga lakuriqët e terri

i puseve ujëzeza

 

në bebëza

po vdes aroma

e zbehtësisë!

 

32.

 

E ti moj Nënë

merri këto faculeta

frymëmarrjesh të pëlcitura

e klithjesh nëpër natë-

 

arno me to

qiellin e grisur

që të mund t’i mbajë

kapilarët e Agut,

 

vetëm kur të gdhijë

në mos qofsha gjallë

dhe në paça rënë

me ujë bjeshkësh

kraharorin

ma fërko-

 

mallin të ma shuaj!...

 

Zürich, 1983

 

 

PËRVOJË KOSOVARE

 

Kemi parë në këto vite

rrenën klluqe dhe s`e kem` njohur,

kemi parë të vërtetën dhe s`na ka njohur,

kemi parë të gjitha koleksionet e përçmimit

në treg marrëzirash duke u shitur,

edhe na kanë vjedhur rrugës,

edhe na kanë qethur në emër të idesë,

na kanë bërë të qajmë kur na qeshej

e të qeshim kur na qahej,

fjalët nëpër gojë mundosheshin

për të na i nxënë pa i nxjerrë,

na kanë futur nëpër vrimë të miut

e nëpër kokë gjilpëre...

 

por, prapë kemi mbetur gjallë e të këndojmë

nga qyteti në qytet, nga fshati në fshat,

nga jugu në veri...

lirisht, ilirisht, gegërisht DARDANI!

 

 

OPERACION POETIK

NË TRI BETEJA KRYESORE

 

(BETEJA E PARË)

 

Asnjë fitore më e madhe

se ta ruash barin rreth vetës!

 

(BETEJA E DYTË)

 

Të gjitha ia lë natyrës

dialektikës, ligjshmërisë-

 

pos veprimit!

 

(BETEJA E TRETË)

 

Lulja lules, dita ditës, çasti çastit

i përngjet

 

vetëm se i njëjti s`është!

 

 

NËNFLETË TË HISTORISË

 

Nuk ka filluar Lufta e Madhe

në vitin dyzet e një,

as në vitin tetëdhjetë e një,

nuk ka filluar

as me pesëqind e pesëdhjetë –

 

edhe para Mesharit

kishte Agron, Teutë, Ilirë!

 

Nuk ka filluar as në vitin zero një

ligjërimi i fjalës Bukë, Ujë, i fjalës Liri!

 

E kush tha se mund të përfundojë

në vitin e mbrapshtë- nëntëdhjet e dy,

 

mbi vargje shekujsh

mbi varre të të parëve

mbi kopshte lulëkuqesh, trëndafilash,

do të fluturojnë Shqipet

 

deri në frymën e fundit të fjalës Njeri!

 

etj. etj.